In de derde editie van het SEOB-bulletin, gaat de De Suriname Economic Oversight Board (SEOB) in op de laatste ontwikkelingen rond het IMF-programma. De SEOB pleit voor een follow-up IMF-programma om instituties te versterken, zodat de resultaten van het huidige IMF-programma behouden blijven. Het nieuwe IMF-programma moet ook ertoe leiden dat de overheid na afloop van het huidige programma haar financiën duurzaam beheert.

Het vervolgprogramma moet zich richten op versterking van budgettaire controles, verbetering van transparantie en verantwoording, en capaciteitsopbouw binnen overheidsinstellingen zoals de belastingdienst, de rekenkamer, CLAD, en het Bureau voor de Staatsschuld. Duurzame overheidsfinanciën dienen centraal te staan, waarbij het sociaal programma efficiënt wordt ingericht. Daarnaast pleit de SEOB voor de oprichting van een nationaal AML/CFT-instituut.

De SEOB constateert dat er in de afgelopen maand enige voortgang is in de uitvoering van IMF-maatregelen, op basis van rapportage van het lokale IMF-kantoor. Bij de maatregelen die onmiddellijke aandacht vereisen legt het IMF vooral de nadruk op anti-corruptie en bestuurlijke maatregelen. De SEOB rekent uit dat per medio juni 2024 ongeveer 61,6% van de maatregelen binnen het IMF-programma zijn afgerond (Tabel 1). Dit was vorige maand nog rond de 60,5%. Indien de progressie met 1,5%-2% per maand is, onderstreept dit het belang van een IMF 2 programma om te geraken tot 100% uitvoering.

Het merendeel van de openstaande maateregelen – categorie “overig” – is binnen het Fiscaal alsook Bestuurlijk deelgebied (zie Figuur 1). Enkele belangrijke maatregelen die recentelijk zijn afgewerkt:

• Een wetswijziging indienen bij de Nationale Assemblee voor de Deviezenregeling 1947, in overleg met het personeel van het IMF, om eventuele afwijkingen van de gewijzigde Bankwet van 2022 te corrigeren.
• Beoordelen van de sociale overheidsuitgaven en publiceren van een strategisch plan met een tijdslimiet om de efficiëntie en effectiviteit van sociale uitkeringen te verbeteren.
• Verplichten van alle ministeries om de stand van de achterstallige betalingen aan het Ministerie van Financiën en Planning te rapporteren.

Uitdagingen
Ondanks de behaalde successen ziet de SEOB nog vele aandachtspunten. De uitvoering van het huidige IMF-programma blijft een uitdaging voor alle betrokken partijen. Het voorverkiezings- en verkiezingsjaar kunnen de uitvoering verder onder druk zetten. De SEOB benadrukt daarom het belang van langdurige toewijding van alle betrokken partijen om dit programma succesvol te maken.

Het behouden van de betrokkenheid van het overlegorgaan en alignen van agenda’s van SEOB en stakeholders is ook een uitdaging. Daarnaast blijft de uitvoering van het IMF-programma een voortdurende uitdaging voor alle betrokken partijen vanwege het gebruik aan capaciteit bij de overheid en politieke non-alignment. De SEOB blijft zich inzetten voor onafhankelijke en strikte monitoring van het IMF-programma vanuit het perspectief van de private sector.

Overige aanbevelingen/vooruitzichten

Binnen het IMF-programma ligt de nadruk de afgelopen periode vooral op maatregelen in de deelgebieden “Deugdelijk Bestuur” en “Anti-corruptie”. De SEOB is van mening dat het doorvoeren van deze maatregelen de institutionele versterking van Suriname zal bevorderen, vooral met het einde van het IMF-programma in zicht.

De SEOB benadrukt het belang van het bestrijden van fraude, corruptie en witwassen (AML/CFT) om een goed investeringsklimaat te creëren, investeerders aan te trekken en een gelijk speelveld voor bedrijven in Suriname te garanderen. De Wereldbank schat dat jaarlijks 5% van het BBP wereldwijd verloren gaat door corruptie.

In het verlengde hiervan benadrukt de SEOB het belang van het doorvoeren van de CFATF-aanbevelingen en adviseert zij leden van de private en bancaire sector op te nemen in de Nationale Anti-Money Laundering Commissie en AML-PIU. Dit is noodzakelijk vanwege de compliance-eisen in de private sector, met name het bankwezen.

De SEOB pleit voor het planmatig inrichten van sleutelinstellingen in Suriname om deze gereed te maken voor de (offshore) olie- en gasindustrie. Ongetwijfeld, zullen investeringen in deze sector een stimulans geven aan de economische groei. Echter blijft het een vraagstuk hoe de inkomensgelijkheid ook ten gunste beïnvloed kan worden. De SEOB blijft aandringen op de ontwikkeling van een local content plan. Hierbij moet er ook rekening worden gehouden met het goed afstemmen van het onderwijs en het arbeidsaanbod op de vraag. Daarnaast is het noodzakelijk dat er beleid geformuleerd wordt voor de milieueffecten van de olie- en gasindustrie.