Het is vandaag 31 jaar geleden dat de SLM-ramp plaatsvond. De impact van het ongeluk in Suriname dat zoveel veelbelovende Surinaamse voetballers het leven kostte, is nog steeds merkbaar in het voetbal. Als dan…. daar kan Stanley Menzo (56) op zich niet zoveel mee. De oud-keeper van Ajax en het Nederlands elftal is nu trainer in China en wacht daar tot de competitie weer wordt hervat na de coronacrisis. Maar áls hij die dag in 1989 hetzelfde vliegtuig had genomen als zijn vrienden en collega’s, ja wat dan?
Menzo en Hennie Meijer (58) zouden die zomer spelen voor het Kleurrijk Elftal maar zaten niet op vlucht PY 764. Ze waren al in Suriname toen het vliegtuig neerstortte bij Zanderij door een combinatie van slecht weer en een roekeloze bemanning. Menzo zou stiekem meespelen want hij mocht eigenlijk niet van Ajax. Meijer heeft dat gevoel van ‘als’ dan weer wel. ,,Een vrouw van het reisbureau zei dat mijn vakantievlucht niet aansloot en dat ik een andere vlucht moest nemen. Ze was onvermurwbaar. Ik denk weleens aan hogere machten. Ik heb daarna vijf kinderen gekregen. Die waren anders nooit geboren.” Met die gedachten blijft de ramp altijd op één of andere manier op de achtergrond meespelen in het hoofd van Meijer.
De grootst vliegtuigramp in de Surinaamse geschiedenis is ook nog steeds aanwezig in het Nederlandse voetbal. Ook omdat er zoveel mensen bij betrokken waren. Elk jaar zijn er de verhalen. Edu Nandlal is één van de drie voetballers die de crash overleefde. Hij werd een jaar geleden nog fraai geportretteerd in De Gelderlander. Na de ramp tartte het noodlot hem nog meer. Hij verloor zijn zoontje. ,,Intussen draag ik veel meer mee dan die vliegramp. Maar ik heb ook nog twee dochters. Ik houd me vast aan het leven. Ik ben nu goed, zeg maar. Tevreden. Gelukkig? Ja. Omdat ik door tegenslag ook weet wat geluk betekent.”
Een andere overlever is dan weer veel minder van de publiciteit. In 2014 gaf Sigi Lens een interview aan het AD. Dat doet hij bijna nooit. Van hem weten we: op dagen als die van 7 juni doet hij niets. Winnie Haatrecht, net als Lens succesvol zaakwaarnemer, verloor zijn broer Jerry bij de ramp. Zijn broer die juist zijn plaats had ingenomen. Haatrecht blikte in de media nooit terug op de ramp.
Het komt niet alleen terug in woorden of tv-fragmenten. De omgekomen Steve van Dorpel was de parel van de Bijlmer en heeft een eigen straat gekregen in een nieuwe wijk in Amsterdam. In Volendam is ook een trainingshal naar hem vernoemd en in de Bijlmer staat een standbeeld van hem.
Het IJsseldeltastadion van PEC Zwolle kent de Fred Patrick-tribune. In 2018 werd het nog uitgebouwd. Tussen de supporters van NAC en Sparta wordt elk jaar om de Andro Knel-bokaal gespeeld en in de catacombe van het NAC-stadion is een fraaie muurschildering van de speler die nog geen halfjaar voor de club speelde. ,,Juist omdat hij, gezelligheidsdier, karakterologisch zo bij NAC paste. Ik heb altijd geweldig met die gozer gelachen”, zegt oud-doelman John Karelse over hem.
,,Dat er zoveel eerbetoon is voor die jongens zegt wel iets”, zegt Menzo vanuit China. ,,De groep jongens die zijn omgekomen was heel talentvol.” Meijer die zelf één interland speelde: ,,Ik weet zeker dat een paar jongens de top hadden kunnen halen. Andy Scharmin zat al in Jong Oranje bijvoorbeeld. Het was een generatie die opkeek tegen de eerste internationale sterren met Surinaamse roots Frank Rijkaard en Ruud Gullit.”
,,Door Gullit en Rijkaard zagen ze dat het echt kón, als Surinamer de top halen”, zegt Ronald Esajas die nu perschef is van Surinaamse nationale elftal en veel vrienden verloor door de ramp. ,,Daarna kreeg je de generatie van Seedorf en Davids. Die waren alweer veel meer zelfbewust.”
,,Iedereen heeft wel een verhaal”, zegt Menzo. Laatst nog, nota bene in China langs het voetbalveld, ging het ook over de SLM-ramp. Het ging over Romeo Castelen. ,,Die had ook familie verloren bij de crash. Dat waren geen voetballers. Er zaten niet alleen voetballers in het vliegtuig natuurlijk.”
Het gaat met Menzo sowieso over vliegtuigrampen. Hij haalde na de ramp zijn vliegbrevet. ,,Mensen vragen altijd of ik naderhand niet bang ben geweest voor vliegen. Maar ik zeg dan altijd dat de kans op een ongeluk in de auto veel groter is.” Het gekke is, de overlevenden spreekt hij best vaak. ,,Met Winnie en Sigi heb ik veel contact. Over voetbal. Maar met hen heb ik het dan eigenlijk nooit over de ramp. Alsof je het met hen niet wil delen. Dat is dan toch te pijnlijk. Ik praat er wel met mensen over die er niet bij betrokken waren. Ik word elk jaar gebeld door journalisten. Nu ook weer door jou. Dan besef je dat het leven snel gaat. Weer een jaar voorbij. Toen was ik een jonge speler met een carrière voor zich. Nu ben ik trainer in China. Zo ontvouwt een voetballeven zich. In de tussentijd veranderd er wat de ramp betreft niets.”
Meijer hoopt ooit nog een keer naar Suriname te gaan zónder betreurenswaardige reden. ,,Ik kom er niet vaak maar op de één of andere manier is de aanleiding nooit een positieve. De laatste keer dat ik er was, was voor de begrafenis van mijn vader. Toen kon ik ook niet naar het gedenkteken gaan in Paramaribo.” Over de ramp zou hij het liefste een boek lezen. ,,Van één van de overlevenden. Daar ben ik heel benieuwd naar. Naar hun ervaringen. Dat vind ik nou echt een mooi eerbetoon.”
Bron: AD Sport