De Vereniging van Economisten in Suriname (VES) heeft in haar maandblad Inzicht te kennen gegeven dat de uitvoering van het regeerakkoord, een grote onderrealisatie toont. Slechts 50% van de doelen, zoals opgesomd door de regering zelf, blijkt niet uitgevoerd te zijn. De VES typeert de realisatiecijfers als bedroevend en vindt dat de regering niet serieus is met haar eigen geformuleerd regeerakkoord.

De analyse van de VES:

Bij het aantreden van de Regering Santokhi- Brunswijk hebben de vier coalitiepartijen plechtig een Regeerakkoord gesloten. Na een Urgentiefase van 9 maanden, gevolgd door een Stabilisatiefase van 24 maanden, zijn wij nu beland in een Ontwikkelings- en moderniseringsfase van 27 maanden. Het is goed om te toetsen in hoeverre de Regering zich houdt aan haar plechtig akkoord tussen coalitiepartijen.

In het Regeerakkoord zijn alleen de 26 Prioriteitsacties in de Urgentiefase, welke reeds in de eerste 9 maanden zouden worden gerealiseerd, concreet aangegeven. De concreet te ondernemen acties van de Stabilisatiefase zijn niet geformuleerd, noch die van de Ontwikkelings- en moderniseringsfase. Het beleid van de Regering is zonder concreet geformuleerde acties niet te evalueren. Alleen de realisatie van de 26 prioriteitsacties uit de Urgentiefase kunnen worden getoetst. Daarbij blijken na bijna 35 maanden de helft van deze acties “Geheel of Gedeeltelijk gerealiseerd” is en de andere helft “Nog steeds niet gerealiseerd” is.

A. Geheel of Gedeeltelijk gerealiseerd:

1. De COVID-19 bezwering is in grote lijnen gerealiseerd.
2. Er is nog steeds geen adequaat “sociaal vangnet” ingesteld voor de diverse kwetsbare groepen. Wel losse maatregelen ter versterking van de koopkracht van bepaalde groepen (ambtenaren, gepensioneerden, mensen met een beperking, AOV-ers etc.) en de voortzetting van de willekeurige verdeling van pakketten.
3. Na enkele tussentijdse “schijnunificaties” heeft de CBvS per begin juni 2021 een flexibel wisselkoerssysteem geadopteerd.
4. De evaluatie en waar nodig bijstellen van directe en indirecte belastingheffingen is gedeeltelijk gedaan w.o. de rommelige introductie van de BTW.
5. De evaluatie en/of reorganisatie van geen der genoemde instituten (belastingdienst, douane, CLAD, Rekenkamer, CBvS, MAS, TAS, ABS, SPS en strategische staatsbedrijven (EBS, SWM, Telesur, SZF) is gerealiseerd. Wel is de top van de meeste van de genoemde instituten en Staatsbedrijven vervangen en politiek ingevuld. De benoeming van de SER-leden is wel gerealiseerd.
6. De EBS is niet gereorganiseerd en de efficiëntie is niet merkbaar verbeterd. Wel zijn er diverse tariefsverhogingen doorgevoerd, maar de subsidie is nog steeds erg hoog. Verder is er een politieke loyalist uit de kring van friends & family aangesteld als CEO.
7. Bij SZF is directie en RvC meer dan één keer vervangen, maar de beloofde “directe verbetering van de effectiviteit en de financiën in de gezondheidssector” is niet waargemaakt. De medicijnen- en hulpmiddelen voorziening en urgente vervangingsinvesteringen is over de gehele linie niet verbeterd.
8. De diplomatieke relaties met Nederland op ambassadeurs-niveau is hersteld.
9. De leiding van de staatsmedia (w.o. NII, STVS en SRS) is partijmatig vervangen.
10. De beoogde “Sanering van de Staatsfinanciën” is bij een aanzet gebleven. Het begrotingstekort is nog vele malen hoger dan de gangbare internationale norm.
11. Wetswijziging tot herstel van de onafhankelijke positie van de Centrale Bank van Suriname is gerealiseerd. De nieuwe Bankwet is aangenomen en inmiddels afgekondigd.
12. De “commissie evaluatie en, indien noodzakelijk, herziening van de grondwet en het kiesstelsel” is niet ingesteld (ook geen referendum).Er is wel een Presidentiële commissie herziening Kiesstelsel ingesteld.
13. De bemensing van de Anti-corruptie commissie is inmiddels wel gerealiseerd. Op de uitvoering van de Anti-corruptiewet is het nog wachten.

B. Nog steeds niet gerealiseerd:

1. De “activering” van de verzwakte bedrijvigheid is niet gebleken. Ook van een Stimuleringsprogramma voor MKMO’s is niets gebleken. Alleen een NOFA fonds voor de agrarische sector is operationeel.
2. De “eerlijke behandeling” van lokale ondernemers t.o.v. buitenlandse investeerders is niet gebleken. Het investeringsklimaat is niet verbeterd en de openbare inschrijvingen zijn meer uitzondering dan regel.
3. Herschikking van de Staatsschuld is slechts voor een deel gerealiseerd en men gaat door met nieuwe leningen het begrotingstekort te dekken.
4. Aanpassing c.q. wijziging van de wet op de Staatsschuld is niet gerealiseerd.
5. Het onmiddellijk intrekken van de valutawet is niet gerealiseerd.
6. De instelling van de “Commissie terughalen van corruptiegelden” is bewust niet gerealiseerd.
7. Het wijzigen van de Wet vervolging (voormalige) ambtsdragers is bewust niet gerealiseerd.
8. De “ethische code voor ambtenaren en staatsdiensten” is niet ingesteld, terwijl de richtlijnen c.q. wetgeving waaraan contracten moeten voldoen ook niet zijn aangescherpt.
9. De verbetering van de terugroepwet is niet gerealiseerd.
10. De evaluatie van de veiligheidsvoorzieningen is niet waargemaakt en ook de maatregelen zijn uitgebleven. Van een evaluatie en samenwerking met security bedrijven en buurtwachten is er niets bekend.
11. De QuickScans van geen der ministeries is gerealiseerd. Ook de realisatiegraad van de ministeries is niet verbeterd.
12. Het initiëren van een arbeidsmarktonderzoek is niet gerealiseerd.
13. De inventarisatie van de infrastructurele voorzieningen m.n. energie, water en wegen is niet gerealiseerd.

Geconcludeerd kan dan ook worden dat ruim 2 jaar na het verstrijken van de Urgentiefase maar liefst 13 van de 26 activiteiten (50%) die volgens de coalitie alle prioriteit verdienden nog steeds niet gerealiseerd zijn. Kortom: de Regering is niet serieus met haar eigen geformuleerd Regeerakkoord.