Met Egan Bernal heeft de Tour de France van 2019 in alle opzichten een bijzondere winnaar. De eerste Colombiaan ooit, de jongste in 110 jaar, én een kampioen met het talent om de grote ronden te blijven domineren. In Zipaquirá, de geboorte- en woonplaats van Egan Bernal, keek het afgelopen weekeinde een massa mensen naar een groot beeldscherm waarop de beslissende meters van de Tour te zien waren. Op de beelden van het dampende volksfeest zijn drie vertederende jongetjes te zien. Ze zien eruit als Bernal pakweg tien jaar geleden. Op hun hoofd staat een helm, tussen hun benen een mountainbike. Een van hen laat een traan.
En niet alleen in Zipaquirá is de vreugde gigantisch. Wielrennen is in Colombia een volkssport. In februari, bij ‘s lands eigen ronde, werd de ploegenpresentatie in een afgeladen voetbalstadion gehouden. De etappes voerden langs rijen uitzinnige fans, velen met een racefiets aan de hand. Talent zat, alleen bleef de hunkering naar een Tourzege lang onbeantwoord.
,,Ik kan niet wachten om deze gele trui naar Colombia te brengen’’, zegt Bernal dan ook, die geen rekening had gehouden met de eindoverwinning. ,,Je kunt dromen van het geel, jezelf proberen te voorstellen hoe het is om het geel te dragen, maar je kunt het pas geloven als het lukt. Want diep van binnen wist ik hoe ongelooflijk moeilijk het is om die trui te pakken te krijgen. Dus het antwoord is nee. Ik had mij niet kunnen voorstellen dat het al zou lukken op 22-jarige leeftijd.’’
Eind jaren tachtig en begin jaren negentig vlogen Fabio Parra en Luis Herrera al de bergen op. Een lange periode van sportieve droogte volgde in het land, getekend door politieke onrust, burgeroorlogen en drugsgeweld. Maar Colombia krabbelt op, het toerisme is geëxplodeerd. En de investeringen van de overheid in het wielrennen betalen zich uit.
De ene na de andere wereldtopper stond op en maakte de oversteek naar Europa. Van Rigoberto Urán, Nairo Quintana, Esteban Chaves, Fernando Gaviria tot Miguel Ángel López. Quintana schonk het land al zeges in de Giro en de Vuelta en leek voorbestemd om de Tour te winnen. Het bleef bij tweede plaatsen in 2013 en 2015, beide keren achter Chris Froome, net als Urán in 2017. Maar iedereen wist: de Tourwinst was slechts een kwestie van tijd. Zeker met de opkomst van Bernal, het wonderkind uit Zipaquirá, zo’n veertig kilometer boven hoofdstad Bogotá, op ruim 2600 meter hoogte.
Sinds hij zijn studie journalistiek stopzette en kort daarna in 2016 overstapte van de mountainbike naar de weg bij de Italiaanse formatie Androni Giocattoli verbaasde hij het peloton als een natuurtalent. Zijn eerste seizoen bij Sky was indrukwekkend, vorig jaar. Nu startte hij in de Tour als een van de topfavorieten, mede vanwege het ontbreken van zijn zwaar geblesseerde ploeggenoot en viervoudig Tourwinnaar Chris Froome. Wel stond titelverdediger Geraint Thomas aan zijn zijde bij Ineos. Zelf noemde hij het daarom ‘niet ethisch’ om te denken aan het kopmanschap.
Toch won hij de Tour. Als een volleerd ronderenner. Bernal is geen typische Colombiaanse wielrenner. Hij is niet alleen een begenadigd klimmer, maar koerste ook attent op het vlakke, liet zich niet verrassen in de waaiers op weg naar Albi en hij is stuurvaardig. Ook zijn tijdrit is goed, al was dat in deze Tour veruit zijn minste dag. Het is niet toevallig dat hij toesloeg in het hooggebergte.
Zijn zege zal niet overschaduwd worden door de vanwege het natuurgeweld ingekorte laatste bergritten. Bij zijn aanvallen op de Galibier en de Iseran kon niemand hem volgen. Boven de 2000 meter, waar vele renners extra kwetsbaar worden, voelt hij zich juist het sterkst. Hij is gewend aan de hoogte. Zijn vaste trainingsklim is de 23 kilometer lange bergweg naar Pacho, waar zijn moeder vandaan komt. Dan klimt hij van zo’n 2600 naar 3300 meter hoogte.
Eerder dit jaar werd de Giro gewonnen door Richard Carapaz, geboren op 2900 meter hoogte in Ecuador, vlakbij de grens met Colombia. Nu gaat ook de Tour naar een Zuid-Amerikaan. Bernal: ,,Er was altijd al talent in Colombia, maar we hadden een nadeel dat we niet werden gezien. En het was bijna ondenkbaar om zelf het vliegtuig te nemen naar Europa. Vroeger leek het voor mij zelfs onmogelijk om Zipaquirá te verlaten. Toen ik op de televisie Quintana wedstrijden als de Ronde van de Toekomst zag winnen, begon ik te geloven dat het mogelijk was. Nu is het makkelijker. Door alle successen zijn teams specifiek in Colombia aan het zoeken naar talent.”
Een nieuwe generatie toptalenten staat al klaar en Bernal is met zijn 22 jaar en 196 dagen de jongste Tourwinnaar in 110 jaar. Hij lijkt, ook met zijn geringe lengte (1,75 meter) en gewicht (zo’n 60 kilo), geboren om meer grote ronden te winnen. Dat zeggen ook Thomas en Kruijswijk, de nummers 2 en 3. Bernal zou de man kunnen zijn die de grote ronden het komend decennium gaat domineren. De Colombiaan, vol vertrouwen: ,,Natuurlijk hoop ik ook de komende wedstrijden en Tours te winnen. Winnen werkt verslavend, ik wil altijd meer.’’
Bron: AD Sport