Vandaag wordt, 16 jaar nadat het 8-december strafproces begon, een eindvonnis gewezen in deze spraakmakende zaak. Het heeft 41 jaar geduurd voordat er recht zal worden gesproken voor de moord op 15 Surinamers in 1982, door het militair regiem onder leiding van Desi Bouterse.

Met de behandeling in hoger beroep zijn alle nationale juridische mogelijkheden voor een rechtszaak, uitgeput. Het is de derde keer dat een vonnis zal worden uitgesproken. Bij een veroordeling kan er alleen nog om gratie gevraagd worden. Advocaat Irvin Kanhai heeft reeds laten weten dat hij bij een veroordeling internationale stappen zal ondernemen. Advocaat Gerard Spong had eerder zijn bedenkingen daarover.

De vijf verdachten in deze zaak zijn Desi Bouterse, Ernst Gefferie, Stephanus Dendoe, Iwan Dijksteel en Benny Brondenstein. De waarnemend procureur-generaal heeft 20 jaar celstraf onvoorwaardelijk tegen hen geëist. Ook wil het Openbaar Ministerie een onmiddelijke gevangenneming bij een veroordeling. Brondenstein, Gefferie en Dijksteel kregen bij de Krijgsraad 15 jaar opgelegd. Nu eist het OM, 20 jaar celstraf. Dendoe, die 10 jaar opgelegd kreeg door de Krijgsraad hoorde ook 20 jaar onvoorwaardelijk tegen zich eisen in hoger beroep. Om die reden vroeg de Wnd. PG om de bevestiging van het eerdere vonnis tegen Bouterse, terwijl zij bij de andere verdachten vroeg om vernietiging van het oud vonnis, en om een nieuwe tegen hen uit te spreken. Bouterse liet eerder weten het hoofd te zullen buigen voor de uitspraak van de rechter. Dat heeft ook NDP-woordvoerder Ricardo Panka laten weten tegenover onze nieuwsdienst.

In hoger beroep is er vooral gesproken over de vraag als er sprake is van voorbedachte rade, medeplichtigheid of het medeplegen van moord door de verdachten. Advocaat Irvin Kanhai heeft zijn cliënt Bouterse geadviseerd om wel naar de rechtszaal te gaan voor het vonnis. Als hij dat zal doen, is nog niet duidelijk. Bij een veroordeling wordt hij naar alle waarschijnlijkheid meteen aangehouden. Terwijl Kanhai nog altijd rekent op vrijspraak voor zijn cliënten, is advocaat Hugo Essed een totaal andere mening toegdaan. Hij verwacht een veroordeling én uitvoer van het vonnis.

In de tussentijd wordt een groot gebied rondom het gerechtsgebouw, afgezet. De regering heeft enerzijds opgeroepen tot kalmte en rust, maar garandeert anderzijds de veiligheid.

–——————

Terugblik:

25 februari 1980: De Sergeantencoup – 16 militairen, bekend als de Groep van 16, plegen een staatsgreep in Suriname onder leiding van Desi Bouterse.

11 maart 1982: poging tot een tegencoup door Surendre Rambocus en Wilfred Hawker.

8 december 1982: 16 tegenstaanders van het militair regime worden uit hun woning gehaald en gebracht naar het Fort Zeelandia. Daar worden 15 van hen gemarteld en vermoord. Fred Derby is de enige overlevende, die later belastende verklaringen tegen Bouterse aflegt. De namen van de slachtoffers:

1 november 2000: een maand voor de verjaring, begint het gerechtelijk vooronderzoek.

december 2002: Lijkschouwing op stoffelijke resten van de slachtoffers.

augustus 2004: resultaten lijkschouwing overgedragen aan Surinaamse onderzoeksteam.

24 december 2004: uitde oorspronkelijke lijst met 34 verdachten, krijgen 25 een kennisgeving van verdere vervolging door het Openbaar Ministerie. De oorspronkelijke groep van 25 verdachten was:

Maart 2007: Bouterse zegt politieke verantwoordelijkheid te dragen voor de moorden. Hij ontkent nog altijd persoonlijk betrokken te zijn bij de moorden. De Organisatie voor Gerechtigheid en Vrede (OGV), heeft de verklaringen van Slagveer en Kamperveen echter gezien als een bewijs van betrokken van Bouterse bij moord.

30 november 2007: De Krijgsraad start met het strafproces.

April 2008: rechtsproces wordt tijdelijk opgeschort, na 5 zittingen.

3 juli 2008: proces wordt hervat.

31 juli 2008: president van de Krijgsraad Cynthia Valstein Montnor wordt gewraakt door advocaat Irvin Kanhai.

25 mei 2010: De NDP wint de parlementsverkiezingen.

19 juli 2010: Desi Bouterse wordt de nieuwe president van Suriname.

19 maart 2012: het parlement neemt de Gewijzigde Amnestiewet aan.

11 mei 2012: De Krijgsraad schort het 8-decemberstrafproces op als direct gevolg van de Gewijzigde Amnestiewet.

12 mei 2015: nabestaanden dienen verzoek in bij het Hof van Justitie (HvJ) de Procureur-Generaal (PG) te bevelen de vervolging tegen de verdachten voort te zetten.

25 mei 2015: De NDP wint wederom de parlementsverkiezingen.

14 juli 2015: Bouterse wordt voor de tweede keer gekozen als president.

27 november 2015: HvJ beslist dat de vervolging door moet.

9 juni 2016: De Krijgsraad besluit: strafproces moet door omdat er geen toetsing plaatsvindt van de Gewijzigde Amnestiewet binnen redelijke termijn.

29 juni 2016: Bouterse laat in de hoedanigheid als president, de rechtszaak stopzetten op basis van Artikel 148. De staatsveiligheid zou in gevaar zijn.

30 juni 2016: Openbaar aanklager Roy Elgin vraagt de Krijgsraad het proces stop te zetten.

30 januari 2017: Krijgsraad reageert negatief op verzoek Elgin. Proces gaat door.

9 februari 2017: Openbaar Ministerie tekent hoger beroep aan tegen besluit van de Krijgsraad om proces voort te zetten.

11 mei 2017: HvJ verklaart OM niet ontvankelijk in het verzoek. Proces tegen Bouterse gaat door.

29 november 2019: Bouterse wordt bij verstek veroordeeld tot 20 jaar celstraf voor zijn aandeel bij de moord op de 15 slachtoffers. Ook Benny Brondenstein, Ernst Gefferie, Iwan Dijksteel, Stephanus Dendoe, Luciën Lewis en Kenneth Kempes worden veroordeeld.

december 2019: Kanhai tekent verzet aan.

22 januari 2020: Bouterse voor het eerst naar de rechtszaal sinds proces begon in 2007.

22 juli 2021: Constitutioneel Hof oordeelt dat de Gewijzigde Amnestiewet in strijd is met de Grondwet en Mensenrechtenverdragen.

27 augustus 2021: Gewijzigde Amnestiewet van 2012, wordt ingetrokken door het parlement.

30 augustus 2021: Bouterse ook in verzet veroordeeld tot 20 jaar celstraf. Binnen 14 dagen tekent Kanhai hoger beroep aan voor de 5 verdachten Brondenstein, Gefferie, Bouterse, Dijksteel en Dendoe.

29 juli 2022: start hoger beroep 8-decemberstrafproces in de 5 zaken. Raadkamer bestaat uit de Dinesh Sewratan (fungerend voorzitter HvJ), rechter Anand Charan en militaire rechter kolonel Dennis Kamperveen.

20 december 2023: Eindvonnis in hoger beroep.

—–