Alle landen op het WK hebben inmiddels twee wedstrijden gespeeld op het toernooi en dus breken de laatste duels in de groepsfase aan. Het is zomaar mogelijk dat een loting van de FIFA een rol gaat spelen in de eindstand van een groep. VI legt dit aan de hand van een voorbeeld uit.

In twee groepen is al duidelijk welke landen doorgaan naar de knock-outfase. In Groep A zijn gastland Rusland en Uruguay al zeker van een vervolg op het WK, Groep G is beslist door de goede prestaties van Engeland en België. Dit betekent echter niet dat de laatste duels in die groepen om des keizers baard zijn. De groepswinnaar moet bepaald worden en door een bijzondere samenloop van omstandigheden is het zomaar mogelijk dat de groepswinnaar door het aantal verzamelde gele en rode kaarten - of zelfs loting - bepaald wordt.

Groep B en Groep G zijn schoolvoorbeelden van hoe de rekenmethode van de FIFA op alle mogelijke manieren toegepast kan worden.

GROEP B

Marokko is al uitgeschakeld in de groep met de wereldkampioen van 2010 en de regerend Europees kampioen. Op de laatste speeldag maken Portugal en Iran tegen elkaar uit wie doorgaat naar de knock-outfase. Indien Spanje verliest van Marokko, kan er een bijzondere situatie ontstaan.

Hier komt de rekenmethode van de FIFA om de hoek kijken. Een voorbeeld:

Spanje verliest met 0-1 van Marokko. Het land blijft staan op vier punten, met een doelsaldo van 4-4. Als Iran – Portugal vervolgens 3-3 wordt, eindigt ook Iran op vier punten, met een doelsaldo van 4-4. Portugal wordt met vijf punten groepswinnaar, maar Spanje en Iran gaan voor de tweede plek.

Twee teams met een gelijk aantal punten, dan komt de FIFA-checklist aan bod. De wereldvoetbalbond bepaalt via deze volgorde de ranglijst in de groepsfase.

1. Hoogste aantal punten

2. Doelsaldo in alle groepswedstrijden

3. Gemaakte doelpunten in alle groepswedstrijden

Levert dit geen onderscheid op tussen de landen, wordt er gekeken naar het onderlinge resultaat, in dit geval tussen Spanje en Iran. Eerder op dit WK won Spanje met 0-1 van Iran, dus op basis van dat resultaat zou Spanje in bovenstaande situatie als nummer twee naar de knock-outfase gaan.

In het aanneembare scenario dat zowel Spanje als Portugal met 1-0 wint op de laatste speeldag van Groep B, gebruikt de FIFA andere methoden om de groepswinnaar te bepalen. In Groep G kan deze situatie ook ontstaan tussen België en Engeland.

GROEP G

België en Engeland staan na twee duels op hetzelfde aantal punten, hebben hetzelfde doelsaldo én komen tegen elkaar uit in de laatste groepswedstrijd. Eindigt het duel tussen België en Engeland in een gelijkspel, krijg je dus te maken met een gelijk aantal punten, gelijk doelsaldo, gelijk aantal gemaakte doelpunten in de groepsfase én een gelijk onderling resultaat.

In dat geval komen we helemaal onderaan het boekje van de regelgeving uit. Als niets meer een verschil maakt tussen twee landen, kijkt de FIFA naar de ontvangen gele en rode kaarten. Alle kaarten die werden uitgedeeld aan spelers van België en Engeland krijgen een waarde.

Een gele kaart staat voor -1, een directe rode kaart krijgt -5 als waarde mee. Het land met de minste minpunten mag zich in dit geval 'de winnaar' noemen. Laten we het voorbeeld doortrekken naar 28 juni, als België en Engeland tegenover elkaar staan.

De wedstrijd eindigt in 0-0 en de scheidsrechter deelt géén kaarten uit.

Engeland kreeg in de twee wedstrijden hiervoor via Kyle Walker en Ruben Loftus-Cheek twee gele kaarten. De spelers van België gingen tegen Panama drie keer over de schreef: Jan Vertonghen, Thomas Meunier en Kevin De Bruyne kregen geel. In totaal heeft België dus drie strafpunten, tegenover de twee van Engeland. In bovenstaand scenario gaat Engeland dus als groepswinnaar naar de knock-outfase.

Als het nog niet duizelt, dan een allerlaatste scenario.

Engeland – België eindigt in 0-0 en één speler van Engeland krijgt geel. De strafpunten staan in dat geval gelijk en op dat moment grijpt de FIFA naar zijn laatste redmiddel: de loting. Pure willekeur maakt in dat geval uit wie als groepshoofd het WK vervolgt.

Zo'n loting is overigens geen unicum, zo weten wij in Nederland helaas maar al te goed. Op het WK van 1990 eindigden Oranje en Ierland volledig gelijk in Groep F. Het Nederlands elftal verloor de loting die volgde en werd zodoende derde in de groep achter Engeland en Ierland. Oranje werd daardoor in de achtste finale gekoppeld aan West-Duitsland - de latere WK-winnaar - en verloor met 2-1. Ierland speelde in de achtste finale tegen het zwakker geachte Roemenië en won na penalty's, een ronde later werden de Ieren uitgeschakeld door gastland Italië.